Het Nederlandse pensioenstelsel staat wereldwijd bekend als een van de beste. Toch is het onzeker of dit in de toekomst zo blijft. De AOW-uitkeringen stijgen niet voldoende mee met de inflatie, wat een negatief effect heeft op de koopkracht van gepensioneerden. Daarnaast staan aanvullende pensioenen via pensioenfondsen onder druk en bieden minder zekerheid qua uitkering. Verder bouwen veel ondernemers vandaag de dag niet automatisch aanvullend pensioen op. Daarom is het belangrijk om zelf tijdig na te denken over je pensioen, of je nu ondernemer bent of in loondienst werkt.
Het pensioenstelsel in het kort
Het Nederlandse pensioenstelsel is opgebouwd uit drie officiële pijlers en een officieuze vierde pijler.
- De eerste pijler is de AOW: het basispensioen dat iedereen ontvangt vanaf de AOW-leeftijd. Deze uitkering wordt gefinancierd via het omslagstelsel. Dat betekent dat werkenden bijdragen aan de pensioenen van gepensioneerden.
- De tweede pijler bestaat uit het aanvullende pensioen via werkgevers en pensioenfondsen. Dit is fiscaal aantrekkelijk doordat de inleg aftrekbaar is tegen het tarief van de inkomstenbelasting.
- De derde pijler omvat individuele pensioenopbouw, zoals bankspaarproducten of lijfrentes. Bij lijfrentes stort je geld op een lijfrenterekening of sluit je een lijfrenteverzekering af. De inleg is, afhankelijk van je situatie, ook fiscaal aftrekbaar.
- De vierde pijler is informeel: dit zijn andere vormen van vermogensopbouw, zoals het aflossen van een eigen woning, vrij sparen, beleggen of inkomsten uit een eigen onderneming of vastgoed.
Veranderingen door de invoering van de nieuwe Pensioenwet
Met de invoering van de Wet toekomst pensioenen (Wtp) per 1 juli 2023 veranderen vooral de tweede en derde pijler ingrijpend. Pensioenfondsen gaan over op een nieuw systeem waarbij iedereen een persoonlijk pensioenvermogen opbouwt; de vaste uitkering verdwijnt. De uitkomst hangt voortaan af van de premie-inleg, beleggingsresultaten en de marktrente. Dit vergroot de kans op een hoger rendement, maar betekent ook meer onzekerheid.
Voor particulieren wordt het hierdoor nóg belangrijker om actief te kijken naar de derde pijler: zelf aanvullend pensioen opbouwen. De wet maakt dit aantrekkelijker door de jaarruimte en reserveringsruimte voor lijfrenteopbouw te verruimen, wat zowel voor werknemers als zelfstandigen meer fiscale mogelijkheden biedt om gericht pensioenvermogen op te bouwen. In 2025 kun je tot 30 procent van je pensioengevend inkomen fiscaal voordelig sparen (jaarruimte), met een maximum aan inhaalruimte (reserveringsruimte) van 42.108 euro.
Met een regelmatige pensioenscan tijdig bijsturen in geval van een pensioengat
Veel mensen denken dat hun pensioen automatisch goed geregeld is, zeker als ze via hun werkgever deelnemen aan een pensioenregeling. Maar dat is lang niet altijd het geval. Door ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, zoals vaker wisselen van baan, werken als zzp’er of met een tijdelijk contract, en door de veranderingen in het pensioenstelsel, is de hoogte van het uiteindelijke pensioen allesbehalve gegarandeerd. Je bouwt daardoor mogelijk minder pensioen op dan je verwacht, terwijl je wel dezelfde levensstandaard wilt behouden. Een pensioengat – het verschil tussen je gewenste pensioen en wat je daadwerkelijk opbouwt – ligt dan ook al snel op de loer.
Een regelmatige pensioenscan is daarom geen overbodige luxe. Het geeft je inzicht in hoe je pensioen er nu voorstaat, wat je mag verwachten bij je pensionering, en waar eventuele tekorten zitten. Op basis daarvan kun je tijdig bijsturen, bijvoorbeeld door extra inleg via een lijfrente of het benutten van fiscale jaarruimte en reserveringsruimte. Ook kun je overwegen om extra te sparen, te beleggen of je hypotheek versneld af te lossen. Een pensioenscan helpt je dus om weloverwogen financiële keuzes te maken en vervelende verrassingen op je pensioendatum te voorkomen. Of je nu in loondienst werkt of ondernemer bent, het loont om proactief met je pensioen aan de slag te gaan.
Denk tijdig na over je pensioen voor een financieel onbezorgde oude dag
Hoewel het Nederlandse pensioenstelsel solide is, is het belangrijk om zelf verantwoordelijkheid te nemen voor je pensioenopbouw. Of je nu in loondienst bent of ondernemer, door tijdig na te denken over aanvullende pensioenopbouw en gebruik te maken van fiscale voordelen zoals lijfrente, kun je werken aan een financieel zekere toekomst.
Op businessgids.nl schrijf ik over zakelijk nieuws, deel ik achtergronden en geef ik praktische informatie vanuit mijn ervaring en interesse in de zakelijke wereld. Van inflatie tot vakbond & van receptie tot directie.
